Bu kadim Rus masalı, elimizde olanın değerini bilmenin ve açgözlülükten uzak durmanın ne kadar önemli olduğunu anlatır. Çocuklarımıza “yetinme” duygusunu naif bir dille aktarabileceğiniz bu hikayenin sonunda, bu konuları nasıl tartışabileceğinize dair uzman pedagojik notlarımızı bulabilirsiniz.
Bir Varmış Bir Yokmuş..
Bir zamanlar, denizin hemen kıyısındaki eski, küçük bir kulübede yaşlı bir adam ve karısı yaşarmış. Tam kırk yıl boyunca, yan yana, derme çatma kulübelerinde sade bir hayat sürmüşler.
Yaşlı adam her sabah erkenden kalkar, denize ağ atarmış. Karısı ise gün boyu ev işleriyle meşgul olur, sabırla kocasını beklermiş.
Yine bir sabah, yaşlı adam ağlarını denize attı. Ağlarını yukarı çektiğinde, içinde sadece bir tane, pırıl pırıl parlayan küçücük bir balık gördü.
Bu, sıradan bir balık değildi; kuyruğu altından, pulları elmastanmış gibi parlıyordu. Balık, dile geldi ve “Ey yaşlı adam,” diye yalvardı, “Lütfen beni denize bırak. Ne dilersen senin için yaparım!”
Yaşlı adam çok şaşırmıştı, ömründe böyle konuşan bir balık görmemişti. İçinden hiçbir şey istemedi ve nazikçe balığı denize geri bıraktı. “Git, balık,” dedi. “Benim senden bir dileğim yok. Sadece özgür ol.”
Adam eve döndüğünde olanları karısına anlattı. Karısı sinirlenerek bağırmaya başladı: “Ne kadar aptalsın sen! Hiç mi aklın yok? Geri dön ve balıktan en azından yeni bir çamaşır leğeni iste!”
Yaşlı adam tekrar sahile gitti ve denize doğru bağırdı: “Altın Balık, Altın Balık! Karımın benden bir isteği var!” Altın Balık suyun yüzeyinde göründü ve yaşlı adam karısının isteğini söyledi.
Balık cevap verdi: “Üzülme, eve git. Yeni bir leğeniniz olacak.” Adam eve döndü ve karısının yüzü gülüyordu. Önünde duran yepyeni leğene bakıp, “Şimdilik iyi,” dedi.
Ama çok geçmeden yaşlı karı, yeni bir istekte bulundu. “Git balığa söyle, artık bu köhne kulübede yaşamak istemiyorum. Bana yepyeni, taş bir ev yapsın!”
Adam tekrar denize gitti, deniz biraz daha dalgalıydı bu defa. Altın Balık’ı çağırıp karısının yeni dileğini iletti. Balık yine “Üzülme, olacak,” dedi ve kayboldu.
Adam döndüğünde, kulübenin yerinde kocaman, taş bir ev duruyordu! Karısı içeride, keyifle yeni eşyalarına bakıyordu. Ancak aradan birkaç gün geçti ve kadının gözü yine doymadı.
“Git o balığa!” diye emretti. “Artık ev de yetmez. Ben kraliçe olmak istiyorum! Sarayda yaşayıp, herkesin bana hizmet etmesini istiyorum!”
Yaşlı adam korkuyla titredi. Denize gittiğinde hava kararmış, deniz simsiyah olmuş ve fırtına başlamıştı. Balık güçlükle suyun yüzeyine çıktı. Adam, karısının son ve en büyük isteğini çekinerek söyledi.
Balık bu sefer hiçbir şey demedi. Sessizce, karanlık denizin derinliklerine doğru süzüldü ve gözden kayboldu.
Yaşlı adam merakla eve döndü. Koca saray ve kraliçe yoktu. Karısı yine aynı eski, derme çatma kulübenin önünde, kırık leğenin başında oturuyordu.
Ebeveyn Rehberi
Bu masal, çocuklarınıza yetinmenin ve sahip olunan küçük şeylerin değerini bilmenin önemini öğretmek için mükemmel bir araçtır. Açgözlülüğün sonucunun her zaman hüsran olduğunu göstererek, onlarla duygusal ve ahlaki gelişim üzerine derin bir sohbet başlatmanıza yardımcı olur.
Masalın Ana Fikri
Altın Balık masalının ana fikri açgözlülüğün ve doyumsuzluğun yıkıcı sonuçlarıdır. Yaşlı adamın karısı, sürekli daha fazlasını isteyerek elindeki her şeyi kaybetmiştir. Masal, elimizde olanla mutlu olmayı, en basit nimetler için bile şükretmeyi ve aşırıya kaçmanın kötü sonuçlarını gösterir.
Ebeveynler İçin Notlar
Yetinme ve Şükretme: Çocuğunuzla masal üzerinden, oyuncakları, evi veya yemeği gibi basit şeylere nasıl sahip çıkması gerektiği üzerine konuşun. Elindekilere teşekkür etmeyi ve “daha fazlası” takıntısından uzak durmayı teşvik edin.
İstek ve İhtiyaç Ayrımı: Balıktan istenen ilk şey (leğen) bir ihtiyaçken, saray ve kraliçelik sadece bir istek ve hırstır. Çocuğunuza, istek ve gerçek ihtiyaç arasındaki farkı anlatın.
Empati ve Saygı: Yaşlı adam, karısının hırsları yüzünden Altın Balık’a defalarca gitmek zorunda kalmıştır. Balığın sessizce gitmesi, sabrın sonunu gösterir. Çocuğunuza, başkalarının sabrını zorlamamanın ve onlara saygı göstermenin önemini vurgulayın.
Çocuğunuzla Konuşun: Tartışma Soruları
- Yaşlı adam, Altın Balık’tan ilk karşılaştıklarında hiçbir şey istemediğinde sence ne hissetti?
- Sence Altın Balık en sonunda neden hiçbir şey söylemeden geri gitti? Ne demek istemiş olabilir?
- Eğer Altın Balık’ı sen bulsaydın ve sadece bir dilek hakkın olsaydı, herkes için iyi olacak ne isterdin?
- Yaşlı karı, en sonunda yine eski kulübede ve kırık leğenle kalınca ne öğrenmiş olabilir?
Bu içerik ilginizi çektiyse Kaplumbağa ve Minik Balık masalına göz atabilirsiniz.
